» » ЯРАТГАННИНГ ЛАЪНАТИДАН ҚЎРҚАЙЛИК!

ЯРАТГАННИНГ ЛАЪНАТИДАН ҚЎРҚАЙЛИК!

    Барча замонларнинг оғриқли муаммоси бўлган порахўрлик иллатига қарши кураш – мутафаккир боболаримиз ижодида минг йиллар олдин   ўз ифодасини топган эди.

      ...Бу воқеага икки йилча бўлиб  қолди. Ривожланган хорижий давлатлардан бирида  кўп йиллар ишлаб, каттагина даромад орттирган  танишимни учратиб қолдим.                   – Сиз билан бир суҳбатлашишни анчадан бери ният қилиб юргандим, қаранг  Худонинг ўзи ўнглади, – деди у хурсандлигини яширолмай, кейин шошиб турганлигимни сезди, шекилли, узуқ-юлуқ гаплар билан мақсадга кўчди – Бир ойга келувдим. Уйларни бузиб, қайтадан уриш, катта қизни турмушга узатиш – буларнинг барчасини янгангизнинг ўзи эплади. «Пул бўлса, чангалда шўрва»,  деб бежизга айтишмаган экан. Энди, кенжа қизни катта  ўқишга  ўзим қўймоқчиман. Сиз буларнинг кўчасидан ўтгансиз, кейин барча фарзандларингизни олий маълумотли қилдингиз.  Шу..., бирорта таниш домла топиб берсангиз. Майли  истаган пулини олсин, ўқишга киритиб берса бўлди. Албатта, сизни ҳам қуруқ қўймайман. Нима дедингиз?..                 Суҳбатдошимга гап уқтириш учун анча вақт сарфлашимга тўғри келди. Ниҳоят, у қизини Самарқандда очилган ўқув-тайёрлов курсларидан бирига жойлаштиришга рози бўлди... Ҳозир қиз  институтда тўлов шартномаси асосида таҳсил оляпти;  ўқишлари  яхши. Мен эса ўша  танишимни коррупция деган жиноятга аралашиб қолишига тўсқинлик қилганимдан ғурурланиб қўяман.  
      Жуда қадим замонлардан буён инсониятни ташвишга солиб келаётган  глобал муаммолардан бири – коррупция  лотинча сўз бўлиб, «пора бериб сотиб олиш» маъносини англатишини билиб олганмиз. Афсуски, жамиятни ичидан кемирадиган  бу иллатни батамом йўқ қилишнинг йўли топилганича йўқ. Коррупциянинг кенг тарқалган кўриниши бўлган порахўрлик муқаддас динимизда қаттиқ қораланган. 
       Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳадисларидан бирида шундай дейилган: «Пора олувчи ҳам, пора берувчи  ҳам ва уларнинг ўртасидаги воститачилик қилувчи ҳам Аллоҳнинг лаънатига учрагай».
12-асрда яшаган буюк мутафаккир ва тасаввуф намояндаси,  Ҳазрат Навоий таъбири билан айтганда «Туркистоннинг шайх-ул машойихи» Хожа Аҳмад Яссавий қаламига мансуб машµур « Девони ҳикмат»да шундай сатрларга дуч келамиз:
Ҳаром еган ҳакимлар,                                      Ришва олиб еганлар,                                       Ўз бармоғин тишлабон                                    Қўрқиб кўриб қолмишлар.
Эътибор берган бўлсангиз, Яссавий бобомиз бундан 9 аср олдин  ришва яъни пора олишга муккасидан кетган амалдорлардан зорланган. Улуғ Навоий, 19-аср маърифатпарвар шоирлари Муқимий, Фурқат Завқийлар ҳам порахўрликни аёвсиз фош этувчи шеърлар яратишган. Масалан Муҳаммад Аминхўжа Муқимийнинг машҳур «Додхоҳим» ҳажвияси шундай бошланади:
Додхоҳим, додхоҳлик сенга хос,
Порасиз ўтмас сенга юз илтимос.
Қаранг-а, додхоҳ «яъни, халқ додини эшитувчи» деган мавқедаги амалдор, мингбошининг ўзи – уччига чиққан порахўр, жиноятчи; эл додини кимга айтсин?!
Энди Завқийнинг «Обид мингбоши ҳақида ҳажвия» шеъридан олинган мисраларга эътибор беринг:
Қайнар гапи – қайнар булоқ,                            Ҳеч сўзга солмайди қулоқ,                              Ўлсин емай эчки, улоқ
Кўп порахўр мурдор экан,
деб, мингбошининг жиркенч қиёфасини очиб  ташлайди.
Демак, мутафаккир боболаримиз бугун коррупция, деб аталаётган ёвуз иллат –
порахўрлик  билан кўп асрлардан буён курашиб келяптилар. Жонажон ва ҳур  Ўзбекистонимиз жаҳонга юз тутиб, барқарор ривожланаётган бугунги кунда коррупцияга қарши аёвсиз кураш яна ҳам муҳим аҳамият касб этмоқда. Юқорида таъкидлаганимиздек, жамиятни ич-ичидан кемириш даржасида хавфли бу жиноятни таг-томири билан йўқотишга барча бирдек ҳисса қўшмоғи  керак.
                                                    А.НИСОРОВ.

комментариев