Миллий романчилигимизнинг илк дурдона асари бўлмиш — «Ўтган кунлар» романи қарийб юз йилдирки, нафақат ўзбек, балки бутун дунё  китобхонларининг энг  севимли китобларидан бири бўлиб келмоқда.Ўзбек адабиётининг машҳур намояндаларидан бири, Ўзбекистон халқ шоири Ҳабиб Саъдулла шундай ёзади:
...Ой десам, ой каби қизлар оз эмас,
Қошлари  ёй каби қизлар оз эмас,
Биламан улардан излар оз эмас,
Кумушбиби, сизни севиб қолдим мен.
Қалбни жунбушга келтирувчи бу жўшқин сатрларни  шоир ўша биз билган, биз севган ва қайта-қайта ўқишдан чарчамайдиган буюк асар — «Ўтган кунлар» романи таъсирида ёзганини зукко китобхон дарров фаҳмлаб олган бўлса ажаб эмас. Менинг ўзим ҳам бу гўзал асарни ўн мартадан ошиқроқ ўқиган бўлсам-да,  яна мутолаа қилгим келаверади ва ҳар гал ундан янги маънолар кашф қиламан. Ҳар ўқиганимда асар қаҳрамонлари  — Отабек, Кумуш, Юсуфбек ҳожи, Ўзбек ойим қиёфалари ҳам янгича кўринишда гавдаланади. Айниқса, Кумуш образи  ёзувчининг бетакрор маҳорати маҳсули эканлигига шак-шубҳа йўқ. Афтидан, Абдулла Қодирий ўзбек қизларини барча замонларда ҳам Марғилон гўзали — Кумушбибидек иффатли, ҳаёли, вафодор, жасоратли бўлишини орзу қилган бўлса керак. Фарғона водийсининг ана шу фусункор шаҳрига ҳар гал борганимда марғилонлик қизларнинг юз-кўзларидаги  ҳаё ва ибони кўриб, уларнинг тилидан томган болдан баҳраманд бўлиб, ўзбегим қизлари орасида Кумушбибилар ҳали  бисёр эканлигига иймон келтираман. Дарвоқе, Ҳабибулло Қодирийнинг гувоҳлик беришича, роман воқеалари Кумушнинг ўлимига етиб борганда ёзувчи ҳўнграб йиғлаган экан.  Зеро «Ўтган кунлар»даги сиймолар — ёзувчи учун ҳам, барча китобхонлар учун ҳам бирдек қадрли ва севиклидир. Шундай экан, коронавирус инфекцияси  тарқалишининг олдини олиш мақсадида  эълон қилинган карантин даврида уйда қолинг ва адабиётимизнинг энг гўзал асари бўлмиш — «Ўтган кунлар» романидан  яна бир бор баҳраманд бўлинг, азиз тумандош!