Болажон халқмиз. Дунёда жамики яхши нарсаларни фарзандларимизга илинамиз. Дилбандимизнинг бирор жойига тикан кирса ёки бетоб бўлиб қолса, жону-жаҳонимизни бахшида қиламиз. Улар ҳаётимиз давомчиси, орзу-умидимиз.
Аммо, айрим юртдошларимиз фарзанд тарбиясини фақатгина едириб-ичириш, яхши кийинтиришдан иборат деб ўйлаб, ҳою ҳавас ортидан қувиб, хориж томон ошиқмоқда. Афсуски, улар орасида «Болаларимни ҳеч кимдан кам қилмасам, оғзидан чиққанини муҳайё қилсам бўлди», дея ўйлаётганлар сони кундан-кунга ортиб бораяпти. Натижада худбин, фақат ўзини ўйлайдиган ўғил-қизлар вояга етмоқда. Бундай кайфиятда улғайган ёшларнинг аксарияти эса эгри кўчага кириб қолишмоқда.
Халқимиз азалдан ҳалолликни улуғлаб, ўғриликни қоралаган. Эгасидан сўроқсиз ҳеч бир нарсага ҳатто қўл теккизишга ботинишмаган. Ҳеч кимнинг эшигига қулф илинмаган. Қўшни билан чек-чегара, девор бўлмаган.
Уйимизда тез-тез пул йўқоладиган бўлиб қолди. Аввалига турмуш ўртоғим «Қўйган жо-йингни билмайсан-да, қидириб юрасан. Пулни ҳар жойга тиқиштирмасдан, аниқ бир жойга қўяди-да» деб койирди. Шу даражада паришонхотир бўлиб қолдиммикан, деб уйни ағдар-тўнтар қилишга киришаман. Бора-бора бу ҳолат кўпайса кўпайдики, камаймади. Айтсам яна уришади деб, дардим ичимда. Вақт ўтиши билан уйга кимдир кираётганлигига ишониб борардим. Гумоним бекорга эмас экан.
Икки қиз... Қиз боланинг ўғрилик қилишини хаёлимга сиғдиролмасдим. Ишонгим келмасди... Афсуски, далиллар буни исботларди. Улар ҳар куни уйимизга киришини, оз-оздан пул олиб туришини, кўп олишса, сезиб қолишимизни айтишди. Ўйлаб-ўйлаб, қизларни ота-оналари билан гаплашишга қарор қилдим. Бўлган воқеаларни айтар эканман, бирининг отаси: «Аёлим Туркияда эди, мен тўғри тарбия беролмадим-ми? Эрталабдан кечгача ишгаман...», деди ерга кириб кетгудек бўлиб. Иккинчи қизнинг отаси ҳам онаси ҳам четда, бувисининг қўлида қолган.
Ҳар бир она фарзандини энг камида машҳур олим ёки прокурор бўлишини орзу қилади. Ҳеч ким болам ўғри бўлиб улғайсин деб ният қилмайди. Аммо, фарзанд тарбиясида йўл қўйилган озгина хатолик ҳам ота-онага қимматга тушиши бор ҳақиқат.
Бу вазиятда ким айбдор? Уйда қолган ота-болами ёки хориждаги она? Минг афсуски, онани айблаш қанчалик оғир бўлмасин, шундан бошқа хулосага келиш мумкин эмас. Мана сизга хорижнинг «фойда»си...
«Қўшни эшитдингизми, фалончининг хотини Туркияда эркаклар билан юрармиш...», «Фалончи Израилга кетувди-ку, биттаю битта қизи бузилиб кетибди», «Фалончи ака бор-ку, хотини кетганидан буён тинмай ичармиш»... Мана сизга бугунги куннинг долзарб «миш-мишлари»... Булар шунчаки гаплар эмас, афсуски, аччиқ ҳақиқат.
Бу мақола орқали бировнинг боласининг қилмишини элга дастурхон қилиш ниятим йўқ. Чет элга боришни хаёл қилаётган, олис юртларга отланаётган опа-сингилларимизни огоҳлантириб қўймоқчиман, холос.
Юқорида таъкидлаганимдек, бугун ҳақиқатан ҳам болажон халқмизми? Шундай бўлганимизда, фарзандларимизни меҳрга зор қилиб, ўзга давлатларга кетмасдик. Уйда қолган жигаргўшаларимизнинг тақдирини, келажагини ўйлаган бўлардик. Айтинг-чи, бугун пул топиш илинжида хорижда юрган ота-оналарнинг фарзандларини тирик етимлардан қаери кам? Наҳотки, гулдай болаларини ташлаб кетиб, топган пуллари болалари қувончидан-да устунлик қила олса... Бола-чақа, эр боқишдек «масъулият»ни елкасига ортган аёллар-чи? Улар ҳақида нима дейиш мумкин?
Шу ўринда хотини орқасидан гердаядиган айрим эркакларга ҳам мурожаат қилгим келди. Болани оёққа турғазиш, уни ўқитиш, оилани боқиш, асосан, отанинг бурчи ҳисобланади. Бу вазифани аёл гарданига юклаш, унинг топган-тутгани ортидан кун кўриш эркак киши учун тубанликдан бошқа нарса эмас.
Ота-оналаримиз, бобо-бувиларимиз урушдан кейинги қаҳатчилик, етишмовчиликда ўсган, аммо бугун замон бошқача. Меҳнат қиламан, пул топаман десангиз имконият бор. Жаннатмонанд юртимизда бир қарич ерга эга бўлган кишининг қорни оч қолмайди, чўп суқса дарахтга айланиб, ҳосил беради, экин экса рўзғори обод бўлади. Хорижга кетмасдан ҳам томорқадан миллионлаб даромад олаётган, рўзғорини гулдек тебратаётган юртдошларимиз оз эмас. Тадбиркорлик билан шуғулланиб, товуқ, қўй, мол боқиб, фаровон турмуш кечираётганлар, қанча.
Ана шу Ватанда туғилган, тинч ва фаровон элда шукрона келтириб яшаган инсон кам бўлмайди. Мен истардимки, аёл аёллигича қолса, эркак эркаклигини қилса... Хулоса чиқариш ўзингизга ҳавола.
Гўзал МУЗАФФАРОВА.
комментариев