Zamon o‘zgarar ekan, insonlarning axborotga bo‘lgan ehtiyoji va uni qabul qilish  shakli ham tubdan o‘zgarib  bormoqda. Bundan bir necha yillar  oldin ertalabki  nonushtada  gazeta  varaqlangan bo‘lsa, bugungi kunga kelib hammaning boshi telefonga egilgan.
Bundan bir  necha kun oldin ko‘p qavatli uylar orasida gazeta sotib o‘tirgan yoshi otaxonni ko‘rib qoldim. U kishiga salom berib, gazetalarni ko‘zdan  kechira  boshladim. Gazetalarning ba’zisining rangi uniqqan, chang bosgan ahvolda edi.
— Amaki, nega gazetalar bu ahvolda? — deb, so‘raganimda sotuvchi  shunday  javob  qaytardiki, o‘zimdan, savolimdan uyalib  ketdim.
— Ey qizim, sen oxirgi marta qachon gazeta olib o‘qigansan? Insonlar uchun gazetadagi xabar va ma’lumotlar emas, balki qo‘lidagi matohdan qidirib  topgan oldi-qochdi, ur-yiqit, yondi, o‘ldi kabi shov-shuvli gaplar ustunroq bo‘lyapti. Qog‘ozga yozilgan so‘zning qadri qolmiyapti.
Sotuvchining oxirgi so‘zi meni ancha o‘ylantirdi. Chindan ham bugungi  rivojlanib borayotgan zamonda yurtimizda gazetalarga e’tibor susaydi.   Axborot oqimi jadal rivojlanganki, har kim istagancha yozadigan, baholaydigan, ishonchli  ma’lumotdan  ko‘ra ishonchsiz ma’lumotlar tobora  ko‘payib borayotgan zamonda so‘zning salmog‘i pasayib borayotgandek. Ammo ziyoli qatlam haqiqiy va soxtasini oson ajrata oladi. Ular yangi avlodga eng ko‘p beradigan savollardan biri: «Nega kitob, gazeta, jurnal o‘qimay qo‘ydik?!»
Biz esa astagina boshimizni egamiz.
Raqamli  texnologiyalarning hayotimizga keng kirib kelishi ko‘pchilikni shoshirib qo‘ydi. Yangiliklarni nashrlardan emas, gadjetlar orqali bir zumda  topishga o‘rganib qoldik. Ijtimoiy tarmoqlarda onlayn axborot  saytlarining soni ko‘payib, ularning  hammasi ham  to‘g‘ri va ishonchli ma’lumot bermayapti. Blogerlarning aksariyati «layk», ko‘rishlar soni ko‘payishi, obunachilari auditoriyasi kengayishi uchun sifatsiz, ishonarsiz mahsulotlarni reklama qiladi va minglab odamlarni ergashtiradi.
Eng qizig‘i, shov-shuvli bir ma’lumot bir soniyada bir kanalga qo‘yiladi, undan yuzlab kanallar ko‘chirib olib, tarqatadi, ko‘p o‘tmay, uning noto‘g‘ri ekanligi ma’lum bo‘lib qoladi va o‘chirib tashlanib, o‘rniga boshqasi qo‘yiladi. Ba’zi kanallar bundan bexabar qolib, ma’lumotini o‘chirmaydi. O‘rtada odamlar orasida ixtilof yuzaga keladi.
Gazeta va jurnallarda esa har bir ma’lumot eng ishonchli manbalardan olinib,  qayta-qayta tekshirilib, tahrirlanib, so‘ngra sahifalarga muhrlanadi. Kishini o‘yga toldiradigani «Gazeta nima uchun kerak? Hozir hamma narsa internetda borku!», deya bong urayotganganlarning bir nechtasi «Ustama uchun maqola chiqarishim kerak» yoki «Falon talovda qatnashayotgan edim, matbuotda nashr etilgan maqolangiz qani?, deb so‘rashdi, yordam beringizlar», deb tahririyat eshigiga kelganlariga guvoh bo‘ldim.
Xulosa qilib aytganda nashrlar hech  qachon qadrini yo‘qotmasligi kerak.  U qanday ko‘rinishda bo‘lishidan qat’iy nazar so‘z tafakkurni boyitadi, ko‘r qalblarni ochadi, haqiqatni ochib beradi, jamiyatni o‘zgartirishga xizmat qiladi.
Sevara RIZOQULOVA,
Termiz davlat universiteti Filologiya va tillarni o‘qitish fakulteti o‘zbek tili yo‘nalishi 4-kurs talabasi.